Μία ψύχραιμη προσέγγιση για την προσφυγική κρίση

Οι εξελίξεις στο προσφυγικό απαιτούν ψυχραιμία στην ανάλυση, προσοχή στο σχεδιασμό και αποφασιστικότητα στην υλοποίηση.

1. Καταρχήν το ζήτημα ήρθε για να μείνει για αρκετό καιρό. Κι αυτο γιατι η πτωση της τιμής του πετρελαίου αλλάζει τον γεωπολιτικό χάρτη της Μέσης Ανατολής. Ακομα κι αν επανέλθει η ανάπτυξη στις αναδυόμενες οικονομίες, το πετρέλαιο ως κυρία πηγή ενέργειας, δύσκολα θα ξαναπάρει την τιμή που είχε.

2. Άρα η γεωπολιτική κριση στη Μεση Ανατολη θα διαρκέσει για αρκετες δεκαετίες μέχρι η περιοχή να βρεθει σε μια ισορροπία τοσο σε σχεση με την πολιτισμική συνύπαρξη της με Δύση και Ρωσία, οσο και σε σχεση με τη θεση της στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας.

3. Η εποχή που το πετρέλαιο αποτελουσε τα εύκολα χρήματα για τον αραβικό κοσμο εχει παρέλθει και οι Άραβες θα πρεπει να δουν τι θα παράγουν (εκτος απο πετρελαιο).

4. Αν και εχουν γινει σημαντικά βήματα προόδου στο μέτωπο της διαχείρισης (σε Ελλαδα και ΕΕ), το προσφυγικό ζήτημα θα ενταθεί. Να μην ξεχνάμε οτι ακομα δεν εχει εξελιχθεί σε ανοικτή εμφύλια σύρραξη, η διαμάχη στην Αίγυπτο. Ούτε εχει ξεσπάσει ανοικτά το κουρδικό ζήτημα στην Τουρκία.

5. Οι εξελίξεις αναβαθμίζουν τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας, αρκεί η χώρα να συνεχίζει να ειναι μέλος της ευρωζώνης και του ΝΑΤΟç

6. Εαν δεν ανακοπεί το κύμα προσφύγων μεταναστών εντος της Μικρας Ασίας (μια ζώνη στα δυτικά παραλία), ή δεν τερματιστούν οι συρράξεις, δεν θα δουμε μια πραγματική ανακοπή του ρεύματος προς τα ελληνικά νησιά.

7. Να ξεκαθαρίσουμε οτι δεν υπαρχει απόλυτα θετικό σενάριο στο προσεχές μέλλον. Αυτο που βλέπουμε θα ενταθεί, το ζήτημα ειναι να υπάρξει ορθολογική διαχείριση που θα προστατεύει τα εθνικά/ευρωπαϊκά συμφέροντα.

8. Απο αυτη την άποψη, ορθώς δημιουργείται έλεγχος σε ολα τα ευρωπαϊκά σύνορα (άλλωστε είμασταν οι πρώτοι που ορθά δημιουργήσαμε τον φράχτη στον Έβρο. Τα αλλα ειναι για εσωτερική κατανάλωση, τις εσωτερικές διαμάχες μεταξύ κρατών θα πρεπει να τις διαχειριστεί η Κομισιόν. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο πρεπει να προστατευτεί αλλα τωρα εχουμε γεωπολιτική κριση κι ο έλεγχος κίνησης στα χερσαία σύνορα (δεν βλέπω το λόγο να εχουμε κατι αντίστοιχο σε αεροπλάνα, πλοία) ειναι μερος της λύσης αυτη τη στιγμη.

9. Το πρόβλημα ειναι μεγαλυτερο απο τις πλάτες μας και θα πρεπει να δουμε πως θα το διαχειριστούμε υπερασπίζοντας τα εθνικά συμφέροντα, και πως θα είμαστε πάντα μερος της λύσης και πάντα στο δυτικό πλαισιο.

10. Το ελληνικό πολιτικο συστημα πρεπει να δημιουργήσει μια ισχυρή κυβερνηση που θα βασίζεται σε ισχυρή πλειοψηφία, η οποία κατα τα επόμενα δυο χρονια θα υλοποιήσει ενα σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Το σχεδιο θα πρεπει να συμπεριλαμβάνει τη δημιουργία μικρών και διαχειρίσιμων κέντρων σε καθε καλλικρατικό δήμο της χώρας. Το σημαντικό ειναι οτι οι πρόσφυγες θα πρεπει να προστατευτούν και να ενταχθούν στην κοινωνική διαδικασία με νόμιμους τρόπους (υπαρχει μεγάλος κίνδυνος γιγάντωσης της μαύρης εργασίας) .

Εκτιμω οτι ενδεχομενως να χρειαστει και κάλεσμα εφέδρων. Το σίγουρο ειναι οτι στη διαχείριση του προσφυγικού θα εργαστούν και χιλιάδες Έλληνες (κυριως οι μακροχρόνια άνεργοι - διαρθρωτική ανεργία) Σε καθε περίπτωση, η διαχείριση του ζητήματος και η αμυνα της χώρας θα πρεπει σταδιακα να περασει κάτω απο την ομπρέλα του διεθνούς παράγοντα κι αυτο θα πρεπει να επιδιώξουμε.

H ελληνική οικονομία δείχνει στοιχεία αντοχής ....

Θα προσπαθήσω να περιγράψω την κατάσταση με βάση την ανάλυση των hard facts της οικονομίας

• Η πτώση της τιμής του πετρελαίου (κοντά στα $26 το οποίο είναι χαμηλό 12 ετών) επιδρά θετικά στην οικονομία της ευρωζώνης, άρα και στην ελληνική.

Σε συνδυασμό με την υποτίμηση του ευρώ από το 1,3930 τον Μάιο του 2014, σε 1,13 σήμερα, και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας (το οποίο αναμένεται να ενισχυθεί) δημιουργείται ένα θετικό υπόβαθρο για περεταίρω ανάπτυξη της οικονομίας της ευρωζώνης. •

•Ανακοινώθηκε ότι η γερμανική οικονομία συνεχίζει να βρίσκεται σε τροχιά σταθερής ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, το γερμανικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% κατά το 4ο τρίμηνο του 2015.

Για το σύνολο του 2015, η γερμανική οικονομία εκτιμάται ότι επεκτάθηκε κατά 1,7%. Τέλος η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά, και οι πραγματικοί μισθοί αυξήθηκαν κατά 2,5% κατά το 2015, το οποίο είναι η υψηλότερη αύξηση από το 2008.

• Αυτό είναι θετικό για το σύνολο της οικονομίας της ευρωζώνης άρα και της ελληνικής, η οποία θα ωφεληθεί λόγω των επενδύσεων (τύπου Fraport), των εξαγωγών και του τουρισμού.

• Παρόλα αυτά, η ευρωπαϊκή οικονομία αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, οι οποίες ενδεχομένως να την επηρεάσουν αρνητικά στο μέλλον (ακόμα δεν έχει συμβεί).

Αναφέρομαι στη μείωση των εξαγωγών λόγω επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα και στις άλλες αναδυόμενες οικονομίες, και την ενδεχόμενη ανακοπή της ανάπτυξης στις ΗΠΑ. Υπάρχει όμως και το ζήτημα της ασύμμετρης απειλής των προσφύγων, που εντείνεται λόγω της ραγδαίας πτώσης της τιμής του πετρελαίου και της αναδιάταξης των γεωπολιτικών συσχετισμών στη Μέσης Ανατολή.

• Η αύξηση της αβεβαιότητας καταγράφεται στην πτώση των χρηματιστηρίων και στην πτώση του γερμανικού δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης τους τελευταίους δύο μήνες.

• Στην Ελλάδα, παρά τα θέματα πολιτικής σταθερότητας που έχουν ως αίτια α) το ασφαλιστικό σε σχέση με τις σχέσεις μας με τους δανειστές (κουαρτέτο) και β) παρά το προσφυγικό, η οικονομία δείχνει στοιχεία αντοχής και δυναμικότητας. Πιο συγκεκριμένα:

* ανακοινώθηκε αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 5,2% τον Δεκέμβριο λόγω της ενίσχυσης της παραγωγής ηλεκτρισμού και ορυχείων.

* Είχαμε όμως κι αύξηση στους περισσότερους κλάδους της μεταποίησης με το σχετικό δείκτη να αυξάνεται κατά 3,3%. Και φαίνεται ότι αυτό δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο επειδή ο συγκεκριμένος δείκτης κινείται ανοδικά από το Σεπτέμβριο (με εξαίρεση τον Οκτώβριο)

* Οι εξαγωγές (εκτός πετρελαιοειδών (αυξήθηκαν κατά 2,7% τον Δεκέμβριο, ενώ αυξήθηκαν κατά 7,9% κατά το 2015. Καταγράφονται σημαντικές επιδόσεις στους κλάδους των βιομηχανικών προϊόντων (+6,8%), των μηχανημάτων (+14,2%), των αγροτικών προϊόντων+12,8% και κυρίως του λαδιού (+122,7%).

Σε γενικές γραμμές, τα στοιχεία δείχνουν ότι

• Πρέπει να κλείσει η αξιολόγηση άμεσα για να δοθεί βάθος στην ελληνική οικονομία. Επιπροσθέτως, η οικονομία χρειάζεται άμεσα ισχυρό πολιτικό κέντρο (ηγεσία), το οποίο θα δημιουργήσει ευνοϊκό, σταθερό περιβάλλον για να έρθουν επενδύσεις.

• Η οικονομία περνά μία αλλαγή παραγωγικού μοντέλου, κατά την οποία, παραδοσιακοί εσωστρεφείς κλάδοι της οικονομίας καταρρέουν (δημόσιο, κατασκευή κατοικίας, κλπ), ενώ οι νέοι εξωστρεφείς κλάδοι της οικονομίας (τουρισμός, εξαγωγές κλπ.) καλύπτουν μέχρι στιγμής το κενό.

• Επίσης, η επικείμενη ορθολογική διαχείριση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων θα δημιουργήσει μείωση των θέσεων εργασίας λόγω του κλεισίματος των εταιριών ζόμπι ή του κύματος εξαγορών και συγχωνεύσεων.

• Τα Capital controls δείχνουν να μην επηρεάζουν σημαντικά το ανταγωνιστικό, εξωστρεφές τμήμα της οικονομίας. Επίσης τα στοιχεία δείχνουν μικρή αλλά σταθερή αύξηση της απασχόλησης, και το σημαντικότερο των ασφαλισμένων (λόγω έλλειψης μετρητών). Επίσης, οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται, ακόμα είναι κυρίως κάτω από τα 900 ευρώ μηνιαίως και σε μεγάλο βαθμό αφορούν μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησή.

• Η οικονομία χρειάζεται επενδύσεις για να καλυφθεί το κενό που δημιουργείται από την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Να αναφέρω κλάδους που θα επηρεαστούν αρνητικά, τράπεζες, αγρότες, μικρομεσαίοι . Ειδικά οι πρώην τραπεζικοί, με σωστή διαχείριση θα μπορούσαν να γίνουν ισχυρός μοχλός ανάπτυξης εάν χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινο δυναμικό στην πραγματική οικονομία.

• Ενώ το βασικό ρίσκο της περσινής χρονιάς ήταν το ζήτημα του ευρώ, η βασική ασύμμετρη απειλή που αντιμετωπίζουμε είναι το προσφυγικό. Παρόλα αυτά, κι εφόσον γίνει ορθολογική διαχείριση στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, μπορεί να αποδειχθεί κι ως καταλύτης ανάπτυξης και γεωπολιτικής ενίσχυσης.